شهرستانهای ایذه و دزپارت با دارا بودن مجموعهای کمنظیر از جاذبههای طبیعی، تاریخی و فرهنگی، در زمره مناطق شاخص و کمنظیر کشور قرار دارند. از دریاچههای کارون سه و کارون چهار گرفته تا طبیعت بکر، کوهستانهای زاگرس، روستاهای پلکانی، آثار باستانی و صخرهنگارههای ارزشمند، همگی پتانسیلهایی هستند که میتوانند این منطقه را به یکی از قطبهای اصلی گردشگری جنوب کشور تبدیل کنند.
با این حال، علیرغم این همه ظرفیت، فقدان مدیریت یکپارچه، نبود نقشه راه گردشگری، و کمتوجهی به آموزش و سرمایهگذاری هدفمند باعث شده تا فرصتهای توسعه پایدار در این مناطق مغفول بماند.
استان خوزستان که از دیرباز بهعنوان مادر اقتصاد ایران و خاورمیانه شناخته میشود، امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند توجه به زیرساختهای گردشگری و فرهنگی خود است. در این میان، شهرستان ایذه با برخورداری از نیروگاههای عظیم برقآبی و نقش مؤثر در تأمین انرژی کشور، باید جایگاه واقعی خود را در حوزه گردشگری و اقتصاد فرهنگی بازیابد.
روستاهای ایذه و دزپارت، هر یک با ظرفیتهای منحصربهفرد طبیعی و بومگردی، میتوانند بهعنوان محور توسعه محلی تعریف شوند و زمینهساز اشتغال پایدار، رونق صنایعدستی و کارآفرینی روستایی گردند. تحقق این مهم اما نیازمند تدوین و اجرای برنامهای منسجم و سهمرحلهای (کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت) است که با محوریت نهادهای تخصصی گردشگری، شوراهای محلی و حمایت دستگاههای اجرایی استان پیش رود.
از سوی دیگر، توسعه فرهنگی و اجتماعی این مناطق نیازمند برگزاری مستمر جشنوارهها، همایشها و رویدادهای فرهنگی متنوعتر است تا ضمن ایجاد نشاط اجتماعی، زمینه معرفی بهتر ظرفیتهای بومی فراهم شود. چنین برنامههایی میتوانند به برندسازی فرهنگی منطقه و جذب گردشگران داخلی و خارجی کمک شایانی کنند.
در کنار این برنامهها، نقش رسانهها و مطبوعات در توسعه فرهنگی و گردشگری ایذه و دزپارت بسیار کلیدی است. ارتباط مؤثر با فعالان رسانهای، خبرنگاران محلی و ملی، و حمایت از تولید محتوا ها و بازنشر محتواهای فرهنگی و گردشگری، میتواند مسیر معرفی پتانسیلهای واقعی این شهرستانها را هموار کند و صدای آنها را به گوش تصمیمسازان و سرمایهگذاران کشور برساند.
به باور کارشناسان، تلاشگران حوزه فرهنگ و هنر و اهالی رسانه ایذه باید بهصورت تخصصی و علمی در حوزه گردشگری دیده شود؛ نه صرفاً بهعنوان منطقهای برای برگزاری جشنوارههای فصلی، بلکه بهعنوان کانونی برای گردشگری پایدار، پژوهشهای مردمشناسی و سرمایهگذاری خرد و کلان در بخش طبیعتگردی و صنایعدستی.
اگر نگاه تخصصی، فرهنگی و رسانهمحور به توسعه گردشگری که سه ضلع توسعه منطقه ای در ایذه و دزپارت نهادینه شود، این دو شهرستان میتوانند از مسیر فعالیتهای بومی و فرهنگی خود، به الگوی موفق توسعه پایدار در زاگرس تبدیل گردند و در کنار نقش حیاتی خود در تولید انرژی، در عرصه گردشگری با توجه به ظرفیتهای عظیم خود نیز بدرخشند.
نویسنده اعتقاد دارد ؛اکنون زمان آن رسیده است که مدیران کشوری، استانی و مسئولان محلی با نگاهی آیندهنگر، نسبت به تدوین سند جامع گردشگری ایذه و دزپارت اقدام کنند. ایجاد کارگروه تخصصی گردشگری، و درکنار کارهای فرهنگی جذب سرمایهگذاران داخلی، حمایت از فعالان فرهنگی و رسانهای، و آموزش نیروهای بومی برای هدایت تورها و مدیریت مراکز گردشگری، میتواند گامهای مؤثری در مسیر توسعه این مناطق باشد. آیندهای روشن در انتظار ایذه است، اگر نگاه مدیریتی از سطح شعار به عمل برسد و برنامههای فرهنگی و اقتصادی، در کنار یکدیگر برای تحقق توسعه پایدار بهکار گرفته شوند.
عادل سعیدیپور
فعال رسانه ، اجتماعی و فرهنگی
