پنجم خرداد به نام مسجدسلیمان، نخستین شهر نفتی خاورمیانه ثبت شده است، شهری که نه‌تنها با فوران چاه نفت، بلکه با خروش مردمش در لحظه‌های حساس تاریخ ایران شناخته می‌شود.
مسجدسلیمان، نخستین جرقه تمدن صنعتی ایران را روشن کرد و چرخ‌های صنعتی‌شدن برای نخستین‌بار در آن به حرکت درآمد.
سال ۱۲۸۷ و با فوران نخستین چاه نفت، چرخ توسعه در دل کوهستان‌های بختیاری به گردش درآمد، این شهر سنگ بنای شکل‌گیری شرکت نفت ایران و انگلیس و زیرساخت‌های مدرن کشور شد.
مسجدسلیمان تنها با نفت معنا نمی‌شود، این شهر با مردمانی شناخته می‌شود که در صحنه‌های مختلف تاریخ معاصر ایران، از انقلاب اسلامی تا دفاع مقدس، حضوری چشمگیر داشتند.
بسیاری از فرزندان این دیار در جبهه‌های جنوب و غرب، حماسه آفریدند و نام مسجدسلیمان را در کنار ایثار و مقاومت ثبت کردند.
فرهنگ اصیل بختیاری، موسیقی حماسی، آئین‌ها و مهمان‌نوازی مردم این شهر در کنار میراث صنعتی آن، تصویری منحصربه‌فرد از شهری است که هم ریشه در خاک دارد و هم در حافظه تاریخی ملت ایران جای گرفته است.
پنجم خرداد، فرصتی برای یادآوری شهری است که شناسنامه‌اش با واژه «اولین» گره خورده، اما امروز در سایه بی‌توجهی‌ها، از مسیر پیشرفت فاصله گرفته است.
سال ۱۲۸۷ خورشیدی و با فوران نخستین چاه نفت در این شهر، نام مسجدسلیمان در تاریخ اقتصادی ایران ثبت و نخستین پالایشگاه، نخستین فرودگاه، نخستین باشگاه ورزشی و نخستین بیمارستان صنعتی کشور در همین شهر ساخته شد، اما امروز این «شهر اولین‌ها» درگیر مشکلات زیرساختی، بیکاری و مهاجرت روزافزون است.
با این وجود مسجدسلیمان همچنان شهری زنده است، شهری با مردمی نجیب، ریشه‌دار، فرهنگی و میهن‌دوست که در بزنگاه‌های حساس تاریخ، همواره در خط مقدم بوده‌اند؛ از دوران انقلاب اسلامی تا دفاع مقدس و سازندگی.
یوسف داودی فعال اقتصادی با اشاره به تاریخچه کشف نفت در مسجدسلیمان اظهار می‌کند: حدود ۱۱۴ سال پیش نعمت خدادادی نفت در مسجدسلیمان کشف و آغازگر تحولی عظیم در منطقه خاورمیانه شد.
وی می‌افزاید: پس از کشف نفت، فعالیت‌های اکتشافی در نقاط مختلف خوزستان گسترش پیدا و این الگو به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نیز سرایت کرد؛ کشورهایی که امروز با استفاده از درآمدهای نفتی زیرساخت‌های پایدار اقتصادی ایجاد کرده‌اند و وابستگی چندانی به فروش نفت ندارند.
داوودی با بیان اینکه ظرفیت‌های توسعه در مسجدسلیمان نادیده گرفته شده است، می‌گوید: پتروشیمی مسجدسلیمان اکنون با اشتغال‌زایی برای ۲۰۰۰ نفر و توزیع ماهیانه حدود ۱۰۰ میلیارد تومان حقوق، تأثیر قابل توجهی در رونق اقتصادی منطقه داشته است اما در ادامه به فرایندهای توسعه آن توجه نشد.
وی تصریح می‌کند: توسعه پتروشیمی مسجدسلیمان می‌تواند همچنان ادامه پیدا کند، اما مدیریت پروژه از بخش خصوصی گرفته و روند توسعه متوقف شد.
این فعال اقتصادی با اشاره به پروژه پتروپالایش بختیاری عنوان می‌کند: این طرح با مطالعات دقیق و ظرفیت برداشت روزانه ۳۰ میلیون مترمکعب گاز برای ۴۰ سال طراحی شد و طرف چینی برای سرمایه‌گذاری و خرید تضمینی محصولات اعلام آمادگی کرده بود اما پس از تغییر دولت، پروژه متوقف و زمین‌هایی که خریداری شده بود به حال خود رها شد.
داوودی تاکید می‌کند: پتروپالایش بختیاری جزو مطالبات مهم مردمی است و در سفر هیئت دولت به استان و دیدار فعالان اقتصادی با رئیس‌جمهور نیز بر آن تأکید شد، در صورت احیای این طرح، علاوه بر تولید فراورده‌های پتروشیمی، چند میلیون مترمکعب گاز خانگی نیز به دولت تحویل داده و بخشی از ناترازی گاز برطرف می‌شود.
وی تأکید می‌کند: اگر مسئولان توجه کافی نشان دهند، مسجدسلیمان و خوزستان می‌توانند به قطب توسعه کشور تبدیل شود.
محمد اردشیری، فعال رسانه‌ای اهل مسجد سلیمان نیز معتقد است: پنجم خرداد، سالروز فوران چاه شماره یک و آغاز استخراج نفت در خاورمیانه است که نقطه عطفی در تاریخ ایران و منطقه محسوب می‌شود و موجب حرکت این بخش از جهان به سوی توسعه نفتی شد.
وی با اشاره به سابقه تاریخی و تمدنی این منطقه تصریح می‌کند: آنچه امروز اهمیت دارد، نقش این شهر در تاریخ معاصر ایران و با آثار تاریخی همچون معبد سرمسجد، تپه‌های باستانی کله زرین و گلگیر، قدمگاه امام رضا (ع) و بقاع متبرکه دیگر از ظرفیت فرهنگی و معنوی بالایی برخوردار است.
این فعال رسانه می‌گوید: اولین چاه نفت، اولین کارخانه گوگردسازی، نخستین تصفیه‌خانه آب، اولین کارخانه برق، اولین فرودگاه، اولین بیمارستان، نخستین راه‌آهن بین‌شهری، اولین باشگاه سوارکاری، نخستین باشگاه ورزشی، نخستین پل فلزی، نخستین فرستنده و اولین موزه زمین‌شناسی کشور در این شهر راه‌اندازی شده‌اند.
اردشیری تصریح می‌کند: این شهر در حوزه فرهنگی و ادبی نیز نقش‌آفرین بوده و شاعرانی همچون هوشنگ چالنگی، یارمحمد اسدپور، هرمز علی‌پور و دیگر چهره‌ها در شعر نو تأثیرگذار بوده‌اند، در حوزه ورزش نیز مسجدسلیمان قطب وزنه‌برداری ایران محسوب می‌شود و قهرمانانی همچون مهران بهمن‌مطلق، امیر منگشتی، نواب نصیرشلال و پهلوان شمسی از این منطقه برخاسته‌اند.
وی ادامه می‌دهد: با وجود همه این ظرفیت‌ها، مسجدسلیمان پس از جنگ تحمیلی، به دلیل حملات هوایی و تخریب گسترده از توسعه بازماند و زیرساخت‌های این شهر از رسیدن به سطح مطلوب بازمانده‌اند.
فعال رسانه‌ای خوزستان تأکید می‌کند: نباید به توسعه مسجدسلیمان تنها به‌صورت محدود نگاه کرد، زیرا این شهر با حوزه‌های همجوار همچون لالی، اندیکا و هفتکل ارتباط تنگاتنگ دارد و توسعه آن می‌تواند به توسعه شمال خوزستان منجر شود.
اردشیری با اشاره به راه‌اندازی پتروشیمی در ابتدای دهه ۹۰ خاطرنشان می‌کند: این پروژه امید را به مردم بازگرداند، اما طرح‌های منطقه ویژه اقتصادی شمال خوزستان به دلایل مختلف از جمله بدسلیقگی، ترک فعل و کارشکنی متوقف شد و پروژه پتروپالایش بختیاری نیز که مطالبه جدی مردم بود، از چرخه خارج شد.
وی عنوان می‌کند: اگر پتروپالایش بختیاری احیا شود، نه‌تنها اشتغال و کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی را به همراه خواهد داشت بلکه موجب تسریع در اجرای پروژه‌هایی همچون فرودگاه، راه‌آهن، مسکن، جاده، سینما و مراکز خدماتی در شهر خواهد شد و به جذب جمعیت و رونق اقتصادی منتهی می‌شود.
مسجدسلیمان، شهر اولین‌ها با تاریخی پرافتخار و ظرفیت‌های فراوان، هنوز می‌تواند جایگاه شایسته خود را در مسیر توسعه کشور بازیابد.
توجه به ظرفیت‌های این شهر و سرمایه‌گذاری هدفمند، می‌تواند مسجدسلیمان را از رکود خارج و به سمت پیشرفت هدایت کند.
