جامعه عشایری ایران هرچند کمتر از دو درصد جمعیت کشور را شامل میشود، اما ستون مهمی در تأمین امنیت غذایی، صیانت از مراتع، و حتی حفظ مرزها به شمار میآید. حذف یا تضعیف متولی اصلی این جامعه، به معنای نادیده گرفتن نقشی است که در اقتصاد و امنیت ملی ایفا میکنند.
جامعه عشایری ایران با وجود جمعیت محدود، نقش بیبدیلی در تأمین گوشت قرمز، لبنیات و امنیت غذایی کشور دارد. حذف متولی اصلی این جامعه به معنای بیپناه گذاشتن یکی از مهمترین حلقههای تولید است. نتیجه این تصمیم چیزی جز کاهش تولید، افزایش قیمت مواد غذایی و تشدید تورم نخواهد بود.
از نگاه کارشناسان، تصمیم به ادغام یا حذف سازمان عشایر نهتنها کمکی به کوچکسازی دولت نخواهد کرد، بلکه پیامدهای سنگینی نیز به همراه دارد. توقف چرخه تولید دام عشایر میتواند افزایش قیمت گوشت و لبنیات، فروش دامها و مهاجرت گسترده به حاشیه شهرها را رقم بزند؛ پدیدهای که بیتردید بحرانهای اجتماعی و اقتصادی تازهای برای کشور خواهد ساخت.عشایر میراث داران جنگل های و طبیعت بکر هستند.
واقعیت این است که سازمان امور عشایر با قدمتی بیش از چهار دهه و ساختاری کوچک، خدمات بزرگی ارائه کرده است. این سازمان با حدود بالغ بر چندین یروی انسانی در سراسر کشور، متولی اموری بوده که هیچ دستگاه دیگری عهدهدار آن نبوده است. پرسش اینجاست: اگر این نهاد حذف شود، عشایر برای حل مشکلات روزمره خود باید به کجا مراجعه کنند؟
امروز جامعه عشایری با دشواریهای متعددی دستوپنجه نرم میکند؛ از کمبود آب آشامیدنی و علوفه دام گرفته تا محدودیتهای تردد در مسیرهای کوچ. در چنین شرایطی، تصمیمات عجولانه و فاقد پشتوانه کارشناسی میتواند آینده این جامعه تولیدکننده را با تهدیدی جدی مواجه سازد.
از سوی دیگر، نباید فراموش کنیم که عشایر ۲۵ درصد گوشت قرمز کشور را تأمین میکنند و سهم بزرگی در تولید لبنیات دارند. در بحرانها نیز نقش آنان فراتر از اقتصاد بوده است؛ همانگونه که در دوران جنگ، عشایر بخشی از توان دفاعی و پشتیبانی کشور محسوب میشدند.
امروزه به جای سخن گفتن از انحلال یا ادغام، باید به فکر تقویت این نهاد بود. روز ملی روستا و عشایر، روز امید و حمایت است، نه روزی برای انتشار تصمیماتی که تنها دلسردی و بیاعتمادی به دنبال دارد. اگر شعار حمایت از تولیدکنندگان حقیقتاً جدی است، نخستین گام آن، پشتیبانی از همین جامعهای است که بیهیاهو اما پرثمر، در خدمت امنیت غذایی ایران ایستادهاند.
پاسخ روشن است؛ تصمیمهای شتابزده میتواند آیندهای پرهزینه برای اقتصاد و جامعه ایران رقم بزند.که نیاز به بازبینی و کار کارشناسی و مطالعه روی این موضوع است.
عادل سعیدی پور
